Bila Badan Sendiri Jadi Musuh — Penyakit Lupus(SLE) dan Cabaran Pesakit Autoimun

Vivy Yusof sakit lupus? Ini yang anda patut tahu

Ramai yang terkejut bila usahawan dan ikon fesyen Vivy Yusof akhirnya bersuara tentang penyakit yang disimpannya selama ini — Systemic Lupus Erythematosus (SLE), atau lebih dikenali sebagai lupus.

Selama ini, kita nampak Vivy sentiasa aktif, elegan, dan produktif — dari mengurus bisnes hingga membesarkan anak-anak. Tapi di sebalik semua itu, dia sedang berjuang dengan satu penyakit yang bukan semua orang tahu kewujudannya, apatah lagi faham betapa seriusnya ia.

Apa sebenarnya penyakit lupus?

Lupus ialah penyakit autoimun, iaitu keadaan di mana sistem imun — yang sepatutnya melindungi tubuh — tersilap dan mula menyerang tisu badan sendiri. Ia boleh menyerang kulit, sendi, buah pinggang, jantung, otak, dan pelbagai lagi organ penting.

Jenis paling biasa ialah Systemic Lupus Erythematosus (SLE), yang menyerang pelbagai sistem dalam badan secara serentak.

Macam mana lupus boleh terjadi?

Sehingga kini, lupus masih tiada punca tunggal yang jelas, tetapi ia dipercayai berpunca daripada gabungan faktor berikut:

• Genetik – Ada sejarah keluarga? Risiko meningkat.
• Hormon – 90% pesakit lupus ialah wanita, terutama umur 15–45 tahun.
• Persekitaran – Pendedahan kepada cahaya matahari, jangkitan virus tertentu, atau bahan kimia.
• Ubat-ubatan – Sesetengah ubat boleh mencetuskan lupus sementara.
• Stres melampau – Walaupun bukan punca utama, stres dipercayai boleh mencetuskan flare (serangan lupus) dalam kalangan pesakit sedia ada.

Berapa ramai yang ada lupus?

• Dianggarkan 5 juta orang di seluruh dunia menghidap lupus.
• Di Malaysia, lebih 10,000 kes SLE dilaporkan — tetapi angka sebenar mungkin lebih tinggi kerana ramai masih belum didiagnos.
• Wanita Asia lebih berisiko berbanding wanita kulit putih.
• Risiko seorang wanita untuk menghidap lupus secara global: kira-kira 1 dalam 1,000 wanita.

Selebriti yang juga pesakit lupus

Selebriti luar negara:

• Selena Gomez – Penyanyi & pelakon; menjalani pemindahan buah pinggang akibat komplikasi lupus.
• Toni Braxton – Penyanyi terkenal; pernah dikejarkan ke hospital akibat serangan lupus.
• Nick Cannon – Personaliti TV dan rapper; juga hidup dengan lupus.

Selebriti Malaysia:

• Vivy Yusof – Usahawan, pengasas FashionValet dan dUCk, baru-baru ini mendedahkan tentang diagnosis lupus beliau.

Kesan lupus terhadap kehidupan harian

Lupus bukan sekadar penyakit fizikal. Ia juga mengganggu emosi, pekerjaan, dan hubungan sosial. Antara cabaran harian pesakit lupus:

• Letih kronik – Walau cukup tidur, masih rasa lesu.
• Sakit sendi & badan – Menjejaskan mobiliti harian.
• Kesan sampingan ubat – Termasuk berat badan naik, rambut gugur, muka membulat akibat steroid.
• Mood swing, kemurungan – Kerana penyakit ini “tak nampak” pada luar, ramai pesakit rasa tidak difahami.
• Sensitif pada matahari – Boleh menyebabkan flare atau ruam teruk.

Adakah lupus memendekkan hayat?

Jangka hayat pesakit lupus sudah jauh meningkat dengan kemajuan perubatan. Dahulu, jangka hayat pesakit lupus hanya sekitar 5 tahun selepas diagnosis. Hari ini, dengan rawatan dan pemantauan berkala:

• 80–90% pesakit lupus hidup lebih daripada 10 tahun
• Ramai yang terus hidup produktif hingga usia lanjut

Kuncinya ialah pengesanan awal dan juga rawatan konsisten.

Rawatan: Tiada penawar, tapi ada harapan

Sehingga kini, lupus belum ada penawar mutlak. Tapi dengan rawatan awal dan gaya hidup yang betul, ramai pesakit lupus mampu menjalani hidup aktif dan bermakna. Rawatan biasanya melibatkan:

• Ubat antiradang (NSAIDs)
• Steroid
• Imunosupresif (untuk menekan sistem imun)
• Pemantauan organ dalaman

Boleh tak elak dari kena lupus?

Malangnya, lupus tidak boleh dicegah sepenuhnya kerana ia ada kaitan genetik dan imun tubuh. Tapi kita boleh kurangkan risiko flare atau mengawal simptom dengan:

• Elak stres kronik
• Tidur cukup & rehat berkualiti
• Kurangkan pendedahan pada cahaya matahari
• Makan seimbang & bersenam ringan
• Elakkan rokok dan alkohol
• Jangan abaikan simptom pelik — seperti keletihan melampau, sakit sendi, atau ruam yang berulang

Pemakanan untuk pesakit lupus

Walaupun lupus (SLE) tidak boleh disembuhkan sepenuhnya, gaya pemakanan yang betul boleh bantu mengurangkan keradangan, kurangkan flare-up, dan sokong sistem imun yang lemah.

Berikut antara makanan yang disarankan untuk pesakit lupus:

✅ Makanan tinggi antioksidan – Buah beri, sayur hijau, lobak merah, tomato.
✅ Asid lemak Omega-3 – Ikan berlemak seperti salmon, sardin, chia seed, flaxseed.
✅ Bijirin penuh & kekacang – Kaya serat & nutrien, bantu penghadaman dan tenaga.
✅ Air yang cukup – Untuk bantu buah pinggang dan buang toksin dari badan.
✅ Protein tanpa lemak – Contohnya ayam tanpa kulit, tauhu, tempe.

Pantang larang makanan untuk pesakit SLE

❌ Alfalfa – Ramuan ini boleh aktifkan semula simptom lupus, terutama dalam bentuk suplemen.
❌ Makanan tinggi lemak tepu & trans – Contohnya makanan bergoreng, fast food, marjerin keras.
❌ Garam berlebihan – Boleh memburukkan tekanan darah dan bebankan buah pinggang.
❌ Gula berlebihan – Menyumbang kepada keradangan & berat badan berlebihan.
❌ Daging merah berlemak – Sukar dicerna dan boleh tingkatkan keradangan.
❌ Alkohol – Mengganggu keberkesanan ubat lupus & memberi tekanan kepada hati.

Dengarlah tubuh anda

Jika anda sering rasa letih luar biasa, sakit sendi yang tak sembuh-sembuh, atau ada gejala yang sukar dijelaskan — jangan abaikan. Dapatkan pemeriksaan lanjut. Lupus bukan mudah dikesan, tapi lebih cepat ia dikenal pasti, lebih baik peluang anda untuk mengawalnya.

Dan kepada Vivy — terima kasih kerana bersuara. Suara anda mungkin telah memberi semangat kepada seorang lagi wanita di luar sana untuk akhirnya mencari jawapan kepada tubuh yang “melawan dirinya sendiri”.